سطح کیفی API روغن موتور

فهرست

• مقدمه

• شاخص کیفی API چیست

• شاخص های کیفی API برای موتورهای بنزینی

• شاخص های کیفی API برای موتورهای دیزلی

• شاخص های کیفی API برای موتور های دیزلی مدرن

• نتیجه گیری

مقدمه

کیفیت روغن موتور یکی از عوامل مهمی است که در عملکرد صحیح پیشرانه خودرو و عمر مفید آن تقش اساسی دارد و پیشرفت طراحی موتور خودروها با پیشرفت کیفیت و تکنولوژی روغن های موتور رابطه مستقیم دارد، به همین منظور برای شناسایی کیفیت روغن موتور سه نوع سطح کیفی (API, ACEA, ILSAC) وجود دارد که بر روی گالن روغن های موتور درج می گردد.

در هر یک از این سطوح میزان کیفیت روغن موتور را برای خودر‌های بنزینی و دیزلی به طور مجزا طبقه بندی می کنند و هر یک را به اختصار خاصی نمایش می دهند. همچنین هر سه نوع سطح کیفی به گونه ای است که امکان ورود و طبقه بندی شاخص های کیفی جدید را دارد، زیرا با پیشرفت تکنولوژی موتور خودروها، شاخص کیفی روغن های موتور هم نیازمند به پیشرفت بوده و به مرور زمان شاخص های کیفی قدیمی منسوخ می شوند.

در این مقاله قصد داریم با اولین و مهم ترین سطح کیفی روغن موتور که با اختصار API نشان می دهند آشنا شویم.

‏API روغن موتور چیست؟

اختصار API مخفف America Petroleum Institute (انجمن نفت آمریکا) است که مهم ترین سطح کیفی روغن موتور در بین سایر سطوح کیفی به شمار می رود و در سال 1930 میلادی اولین شاخص کیفی روغن موتور توسط این انجمن ارائه شد.

‏API شاخص کیفی خودروهای بنزینی و دیزلی را به طور مجزا ارائه داده است و هر یک را با اختصار متفاوت نمایش می دهد که به شرح زیر است.

در ادامه مقاله با هر یک از این شاخص ها به صورت مجزا آشنا می شویم.

‏API: S – شاخص های کیفی روغن موتورهای بنزینی

انجمن نفت آمریکا برای نشان دادن اختصار شاخص کیفیت روغن موتورهای بنزینی از حرف S استفاده می کند و حرف بعد از S نشان دهنده اختصار سطح کیفیت روغن موتور است که به ترتیب حروف الفبای انگلیسی از A شروع می شود.

اولین شاخص کیفیت روغن موتورهای بنزینی توسط API در سال 1930 میلادی با اختصار SA ارائه شده است که پایین ترین شاخص کیفیت روغن موتورهای بنزینی به شمار می رود و همچنین بالاترین شاخص کیفیت روغن موتورهای بنزینی که تا به الان معرفی شده است، SP نام دارد.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید اولین شاخص کیفیت روغن موتورهای بنزینی با SA شروع شده است و آخرین شاخص کیفیت که تا به الان معرفی شده، SP نام دارد. SP بعد از SN در سال 2020 میلادی معرفی شده است. با توجه به تصویر بالا، شاخص کیفیت SA تا SH منسوخ اعلام شده و ممکن است باعث آسیب به موتور خودروهای بنزینی شود و همچنین با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، شاخص های کیفیت جدیدتری به این لیست اضافه می شود و شاخص های قدیمی تر منسوخ می شوند. طی سال های اخیر ملاحظات بیشتری بر روی مسائل زیست محیطی صورت گرفته  و روغن های با شاخص کیفیت بالاتر سازگاری بهتری با محیط زیست دارند که این امر فقط مربوط به خودروهای بنزینی نیست و در خودروهای دیزلی هم به همین صورت می باشد.

به طور کلی اگر بر فرض مثال خودروی شما شاخص کیفی SL را نیازمند است، در صورت استفاده از شاخص کیفی SN نه تنها هیج مشکلی برای موتور خودرو ایجاد نمی شود، بلکه موجب بهبود عملکرد و راندمان موتور خودرو می شود.

API: C – شاخص های کیفی روغن موتورهای دیزلی

همانطور که اشاره کردیم، انجمن نفت آمریکا در سال 1930 میلادی اولین شاخص کیفی روغن موتورهای بنزینی را اعلام کرد و تا سال 1959 میلادی از شاخص کیفی روغن موتورهای بنزینی، برای موتورهای دیزلی استفاده می شد، اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی موتورهای خودرو، موتورهای دیزلی نیازمند به شاخص کیفی مجزا شدند که در سال 1959 میلادی اولین شاخص کیفی مختص خودروهای دیزلی اعلام شد که با اختصار حرف C نشان می دهند و حرف بعد از C نشان دهنده اختصار سطح کیفیت روغن موتور است که به ترتیب حروف الفبای انگلیسی از A شروع می شود.

اولین شاخص کیفی روغن موتورهای دیزلی توسط API در سال 1959 میلادی با اختصار CA ارائه شد که برای موتورهای دیزلی دو زمانه مورد استفاده قرار می گرفت و آخرین شاخص کیفی که برای موتورهای دیزلی تا به الان ارائه شده است، CK-4 نام دارد که برای موتورهای دیزلی چهار زمانه نسل جدید مورد استفاده قرار می گیرد.

شاخص های کیفی اعلام شده توسط API برای خو‌در‌وهای دیزلی به شرح زیر است

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید طبق اعلام API، شاخص کیفی CA تا شاخص کیفی CG-4 منسوخ اعلام شده و باعث آسیب به موتور خودروهای دیزلی می شود و همانطور که قبلا اشاره کردیم در آینده شاخص های کیفیت جدیدتری به این لیست اضافه می شود و شاخص های قدیمی تر منسوخ می شوند.

لازم به ذکر است که امکان استفاده از روغن موتور با بالاترین شاخص کیفی برای خودروهای نسل قدیمی میسر است و‌ نه تنها هیچ آسیبی به موتور وارد نمی شود، بلکه موجب بهبود عملکرد و راندمان موتور خودرو می شود.

‏API: F – شاخص های کیفی روغن موتورهای دیزلی مدرن

انجمن نفت آمریکا در سال 2017 میلادی، اولین شاخص کیفی روغن موتورهای دیزلی مدرن را اعلام کرد که با اختصار حرف F نشان می دهند و حروف بعد از F نشان دهنده سطح کیفیت روغن موتور است.

تنها شاخص کیفی که توسط API برای موتورهای دیزلی مدرن تا به الان ارائه شده است FA-4 نام دارد و تفاوت اصلی آن با شاخص کیفی CK-4 که قبلا به آن اشاره کردیم در این است که در شاخص کیفی FA-4 مسائل زیست محیطی بیشتر رعایت شده و از پیشرانه خودرو در برابر اکسیداسیون محافظت بیشتری دارد، همچنین در برابر سایش بین قطعات داخلی و حفظ ویسکوزیته روغن عملکرد بهتری داشته و آلاینده های مضرری که در نهایت توسط مبدل کاتالیست جذب می شود را در خود، به نسبت شاخص کیفی CK-4 بهتر حل می کند.

لازم به ذکر است که در موتورهای دیزلی و دیزلی مدرن، می توان همانند سیستم های بنزینی، از بالاترین شاخص کیفی روغن های موتور برای نسل های قدیمی تر پیشرانه خودروهای دیزلی استفاده کرد.

نتیجه گیری

در این مقاله با یکی از مهم ترین شاخص های کیفی روغن های خودرو (API) به طور کامل آشنا شدیم و دانستیم که برای خودروهای بنزینی و دیزلی، شاخص های کیفی متفاوتی وجود دارد.

به طور خلاصه پیشنهاد تولید کنندگان بزرگ در حوزه محصولات خودرویی این است که برای محافظت بیشتر از موتور خودرو، حتی برای پیشرانه های نسل قدیمی، از بالاترین شاخص کیفی روغن موتور استفاده شود و در صورت بی توجهی به این موضوع و استفاده از شاخص کیفی پایین و یا منسوخ شده، به خصوص برای خودروهای نسل جدید، باعث ایجاد خرابی پیشرانه خودرو و کاهش عمر مفید آن می شود.

یکی از پارامترهای مهم در انتخاب روغن موتور، همان طور که در مقاله (چطور روغن های موتور بشناسیم) به طور مختصر اشاره شد، توجه به شاخص کیفی روغن موتور (API) است و همچنین در مقاله های (ویسکوزیته یا گرانروی روغن موتور) و (تکنولوژی ساخت روغن موتور) با پارامترهای مهم در انتخاب روغن موتور مناسب برای خودروی مورد نظر، به طور کامل آشنا شدیم و پیشنهاد می کنیم حتما مقالات قبلی را برای شناخت بهتر روغن های موتور مطالعه کنید.

طی مقاله بعدی با دومین شاخص کیفی مهم در انتخاب روغن موتور (ACEA) به طور کامل آشنا می شویم.